مدل "Seven C's" یا هفت C در ارتباط مؤثر

نویسنده: محمدجواد آبگون

مقدمه

در دنیای پیچیده و پرشتاب امروز، توانایی برقراری ارتباط مؤثر یکی از مهارت‌های کلیدی برای موفقیت در محیط‌های حرفه‌ای و بین‌فردی به‌شمار می‌آید. ارتباط مؤثر، انتقال پیام به‌گونه‌ای است که مخاطب پیام را دقیق، کامل و بدون ابهام دریافت کند. مدل “Seven C’s” یا “هفت اصل ارتباط مؤثر” چارچوبی کاربردی و جامع برای بهبود کیفیت ارتباطات فراهم می‌کند که در تمامی زمینه‌ها از جمله کار‌وکسب، آموزش، روابط عمومی و مدیریت قابل استفاده است.

 

۱. Clear (شفاف)

تعریف:
پیام باید روشن و قابل‌درک باشد. هدف از ارتباط باید مشخص بوده و زبان به‌کاررفته فاقد پیچیدگی‌های غیرضروری باشد.

نکات کلیدی:

  • از اصطلاحات تخصصی بدون توضیح اجتناب کنید.
  • تنها بر یک ایده در هر پیام تمرکز کنید.
  • از جملات کوتاه و مشخص استفاده کنید.

مثال:
نمونه اشتباه: “ما باید استراتژی‌های تعامل داینامیک را به‌کار بگیریم تا به KPIهای منسجم برسیم.”
نمونه صحیح:  “بیایید روش‌های بهتری برای افزایش فروش در ماه آینده طراحی کنیم.”

 

۲. Concise (مختصر)

تعریف:
پیام باید کوتاه و در عین حال کامل باشد؛ از زیاده‌گویی، تکرار یا اطلاعات غیرضروری پرهیز شود.

نکات کلیدی:

  • از کلمات اضافی یا حشو اجتناب کنید.
  • مستقیماً به اصل مطلب بپردازید.
  • پیام را در کمترین حجم ممکن بیان کنید.

مثال:
نمونه اشتباه:  “در صورتی که بتوانید لطف کنید و گزارشی در مورد عملکرد هفتگی تیم تهیه بفرمایید، ممنون می‌شوم.”
نمونه صحیح:“لطفاً گزارش عملکرد هفتگی تیم را ارسال کنید.”

 

۳. Concrete (ملموس و دقیق)

تعریف:
پیام باید مبتنی بر واقعیت، داده یا مثال‌های مشخص باشد تا ابهام نداشته باشد.

نکات کلیدی:

  • از داده‌ها، آمار یا مثال‌های واقعی استفاده کنید.
  • به جای کلی‌گویی، جزییات معنادار بدهید.
  • مخاطب باید بتواند تصویر واضحی از منظور شما داشته باشد.

مثال:
نمونه اشتباه:  “باید کیفیت خدمات را بهتر کنیم.”
نمونه صحیح: “می‌خواهیم نرخ رضایت مشتری را از ۷۵٪ به ۹۰٪ در سه ماه آینده افزایش دهیم.”

 

۴. Correct (صحیح و درست)

تعریف:
اطلاعات ارائه‌شده باید از نظر دستور زبان، واژگان و محتوای تخصصی صحیح باشند.

نکات کلیدی:

  • از صحت نگارشی، دستوری و فنی مطمئن شوید.
  • از کلمات مناسب برای مخاطب و زمینه استفاده کنید.
  • پیام را پیش از ارسال بازبینی کنید.

مثال:
نمونه اشتباه:  “ما نیاز داریم تا اون داکیومنت رو ASAP بفرستی.”
نمونه صحیح: “لطفاً سند را در اسرع وقت ارسال کنید.”

 

۵. Coherent (منسجم)

تعریف:
پیام باید ساختاریافته و منطقی باشد؛ بخش‌های مختلف پیام باید به‌خوبی به یکدیگر مرتبط باشند.

نکات کلیدی:

  • ایده‌ها را با نظم و ترتیب ارائه کنید.
  • از جملات پیوسته و مرتبط استفاده کنید.
  • از کلمات ربط برای انتقال روان استفاده کنید.

مثال:
نمونه اشتباه:  “ما جلسه داریم. گزارش فروش هم باید آماده بشه. حتما این هفته تحلیل بازار رو هم بررسی کن.”
نمونه صحیح: “برای جلسه این هفته، لطفاً گزارش فروش را آماده کنید و تحلیل بازار را هم مرور نمایید.”

 

۶. Complete (کامل)

تعریف:
پیام باید حاوی تمام اطلاعات لازم برای تصمیم‌گیری یا اقدام باشد.

نکات کلیدی:

  • به سؤالات احتمالی مخاطب پاسخ دهید.
  • اطلاعات مورد نیاز (تاریخ، مکان، مهلت، شخص مسئول) را ذکر کنید.
  • هیچ بخش مهمی را حذف نکنید.

مثال:
نمونه اشتباه: “جلسه فردا برگزار می‌شود.”
نمونه صحیح: “جلسه فردا، پنج‌شنبه ساعت ۱۰ صبح در سالن کنفرانس طبقه دوم برگزار می‌شود.”

 

۷. Courteous (مودبانه و محترمانه)

تعریف:
پیام باید با احترام، حسن نیت و بدون تحقیر یا قضاوت نوشته شود.

نکات کلیدی:

  • از زبان مثبت و حرفه‌ای استفاده کنید.
  • به اختلاف‌نظرها با احترام پاسخ دهید.
  • لحن خود را متناسب با مخاطب تنظیم کنید.

مثال:
نمونه اشتباه: “اگه دقت می‌کردی این اشتباه پیش نمی‌اومد!”
نمونه صحیح: “اگر نیاز به بررسی مجدد هست، خوشحال می‌شوم با هم مرور کنیم.”

 

نتیجه‌گیری

مدل Seven C’s ابزاری قدرتمند برای بهبود ارتباطات است. با رعایت اصول شفافیت، اختصار، دقت، صحت، انسجام، کامل‌بودن و احترام‌آمیز بودن، می‌توان پیام‌هایی اثربخش‌تر، تأثیرگذارتر و حرفه‌ای‌تر ارائه کرد. این اصول، نه‌تنها در نگارش پیام‌های مکتوب، بلکه در جلسات، ارائه‌ها و مکالمات روزمره نیز کاربرد دارند.